Inauguracja obchodów 60-lecia Instytutu Matematycznego
19 czerwca 2008 roku

Przemówienie Prof. dr. hab. Stanisława Janeczko, Dyrektora IM PAN

Miło mi powitać Państwa w siedzibie Instytutu Matematycznego PAN.
Witam bardzo serdecznie wszystkich gości.
W szczególności pragnę powitać:

  • Prof. dr hab. Jerzego Duszyńskiego, Podsekretarza Stanu w MN i SW
  • Prof. dr hab. Bogusława Smólskiego, Dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju
  • Prof. dr hab. Janusza Jurczaka, Przewodniczącego Wydziału III PAN
  • Prof. dr hab. Władysława Włosińskiego, Przewodniczącego Wydziału IV PAN
  • Prof. dr hab. Marka Chmielewskiego, Dyrektora Instytutu Chemii Organicznej PAN i Przewodniczącego Rady Dyrektorów PAN,
  • Prof. dr hab. Tadeusza Kulika, Prorektora ds. Nauki Politechniki Warszawskiej
  • Prof. dr hab. Jacka Kossuta, Dyrektora Instytutu Fizyki PAN
  • Prof. dr hab. inż. Jacka Koronackiego, Dyrektora Instytutu Podstaw Informatyki PAN
  • Prof. dr hab. Jerzego Gawineckiego, Dyrektora Instytutu Matematyki i Kryptologii WAT
  • Prof. dr hab. Stefana Jackowskiego, Prezesa PTM
  • Prof. dr hab. Zbigniewa Lonca, Dziekana Wydziału Matematyki i Nauk Informacyjnych PW

Dzisiaj dokonujemy otwarcia, do niedawna niedostępnej dla Instytutu, fizycznej przestrzeni i co jest szczególnie ważne rozpoczynamy obchody jubileuszu 60-lecia działalności Instytutu Matematycznego, Państwowego Instytutu Matematycznego a następnie Instytutu Matematycznego Polskiej Akademii Nauk. Jest to święto nie tylko Instytutu Matematycznego, ale również Polskiej Akademii Nauk, którą ten Instytut ukonstytuował w trudnych początkach jej istnienia, a także święto całego polskiego środowiska matematyków, którzy w taki czy inny sposób korzystali z jego potencjału. W tym kontekście na szczególne podkreślenie zasługuje niezwykła rola i dokonania prowadzonego przez Instytut Międzynarodowego Centrum Matematycznego im. Stefana Banacha, którego jubileusz 35-lecia dzisiaj również świętujemy.

Celebrujemy daty jubileuszów ważnych instytucji nie tylko, aby podziwiać ich przeszłość i dokonania, ale również lub może przede wszystkim, aby śmielej spojrzeć w przyszłość, lepiej dostrzec sens swojego istnienia i działania. Instytut powstał na gruzach wojny, ale jego idea urodziła się wraz z urodzeniem się „polskiej matematyki”, o której za chwilę usłyszymy w odczycie profesora Wiesława Żelazko.

Dzisiejszą uroczystością rozpoczynamy obchody.
W programie obchodów znajduje się 11 konferencji i sympozjów o wysokiej randze i szerokim zakresie badań matematycznych. Obchody jubileuszu 60-lecia zakończymy międzynarodową sesją podsumowującą refleksje i wyznaczającą przyszłe kierunki rozwoju. Przed instytutami badawczymi w szczególności przed Instytutem Matematycznym stoi bardzo ważne zadanie utrzymania najwyższego poziomu badań i ciągłe jego podnoszenie. Jest bezwzględnie konieczne uaktywnianie atrakcyjnych dyscyplin matematyki, odnawianie i rozszerzanie spektrum badań o nowe grupy zagadnień, również w kierunkach lub teoriach o trans-matematycznym pochodzeniu. Trwałe i rosnące znaczenie aspektów aplikacyjnych i interdyscyplinarnych badań matematycznych w społecznej misji nauki stawia przed nami zadanie większego otwarcia na intuicję poza matematyczną i tworzenia zespołów mieszanych z reprezentantami nauk wykorzystujących metody matematyczne. Niezbędne jest wypracowanie nowych form działania uwzględniających współczesną praktykę transferu wiedzy i technologii (matematycznych) do społeczeństwa. Warunkiem dynamicznej ciągłości badań ich świeżości i wysokiego standardu jest udział młodych w zespołach badawczych Instytutu. W jaki sposób i na jakim etapie rozwoju młodego intelektu następuje ujawnienie się i utrwalenie pragnienia poznania najgłębszych aspektów rzeczywistości? Odpowiedź na to pytanie należy do ściśle strzeżonych tajemnic indywidualnej-elitarnej edukacji, która powinna stać się sztandarowym zadaniem instytutów badawczych realizujących ideę „kształcenia poprzez badania”. Dzisiaj otwartość na młodych musi stać się naczelną zasadą budowania twórczej atmosfery, organizacji badań i oferty edukacyjnej instytutu. Do sylwetki nowoczesnego instytutu badawczego musi dołączyć wysoka aktywność w programach międzynarodowych w szczególności skuteczne wykorzystanie programów Unii Europejskiej. Nawiązywanie czynnej współpracy z wiodącymi jednostkami naukowymi świata jest konieczne aby Instytut mógł w sposób świadomy pełnić swoją środowiskową, międzynarodową rolę.

Szanowni Państwo, ambicje i wizja przyszłych działań jest zwykle korygowana przez rzeczywistość, która stawia przed nami czasem bardzo trudne zadania.

Dzisiaj wiedzieć jak to za mało, trzeba jeszcze potrafić. Potrafimy, jeśli odrzucimy fałszywe autorytety i zafałszowaną motywację, przełamiemy małostkowość i zintegrujemy się wokół projektów wybiegających daleko w przyszłość.

Obchody 60-lecia Instytutu Matematycznego PAN uważam za otwarte.