Pierwsza rejestracja fali grawitacyjnej przez detektor Virgo
Pierwszego sierpnia 2017 roku detektor Advanced Virgo dołączył do drugiej kampanii obserwacyjnej (,,O2''), prowadzonej do tej pory przez dwa detektory Advanced LIGO, która rozpoczęła się 30 listopada 2016 roku i skończyła 25 sierpnia 2017 roku. 14 sierpnia 2017 roku o godzinie 10:30:43 UTC, sygnał fal grawitacyjnych, oznaczony jako GW170814, został wykryty przez zestaw automatycznych programów analizujących dane rejestrowane przez dwa detektory Advanced LIGO. Wykryty sygnał jest zgodny z modelem sygnału fal grawitacyjnych wysyłanych podczas końcowych momentów życia układu podwójnego czarnych dziur o masach gwiazdowych, a dalsza analiza używająca danych z trzech detektorów ujawniła obecność sygnału również w danych Advanced Virgo. Obserwacja GW170814 jest pierwszą detekcją fali grawitacyjnej przy pomocy globalnej sieci trzech detektorów.
Zarejestrowane fale grawitacyjne zostały wyemitowane w wyniku zlania się dwóch czarnych dziur o masach około 31 i 25 mas Słońca i położonych w odległości ok. 1,8 mld lat świetlnych od nas. Nowo powstała rotująca czarna dziura ma masę około 53 mas Słońca, co oznacza, że w czasie zlewania się czarnych dziur około 3 masy Słońca zostały zamienione w energię wypromieniowanych fal grawitacyjnych.
Obserwacja sygnału GW170814 jest czwartą z kolei detekcją fal grawitacyjnych emitowanych przez zlewające się układy podwójne czarnych dziur ogłaszaną przez konsorcja naukowe LIGO i Virgo, i pierwszą zarejestrowaną przez detektor Advanced Virgo. Detekcja ta ilustruje ulepszone możliwości globalnej sieci trzech detektorów (dwóch Advanced LIGO i jednego Advanced Virgo), w szczególności jeżeli chodzi o lepszą niż kiedykolwiek dotychczas lokalizację źródła fal na niebie i nowe testy ogólnej teorii względności. GW170814 oznacza początek nowego, ekscytującego rozdziału w tworzącej się na naszych oczach astronomii fal grawitacyjnych.
Unikalność tej detekcji polega na tym, że jest to pierwszy sygnał zarejestrowany przez dwa detektory Advanced LIGO oraz Advanced Virgo. Sieć trzech detektorów ma ogromny naukowy potencjał, polegający na znacznie lepszej lokalizacji sygnału (pozycji na niebie i odległości) oraz możliwości nowych testów teorii względności. Trzecia kampania obserwacyjna LIGO-Virgo, planowana za rok, niesie wielkie nadzieje dla szybko rozwijającej się astronomii fal grawitacyjnych i na pewno będzie bardzo ciekawa.
Ogłoszenie tego odkrycia zostało przedstawione na konferencji prasowej w trakcie szczytu ministrów nauki krajów G7, który odbywa się w dniach 27-28 września w Venaria koło Turynu. W ogłoszeniu odkrycia wziął udział prof. Andrzej Królak lider zespołu Polgraw.
Zespół Polgraw, członek projektu Virgo, jest grupą naukowców z polskich Instytucji, koordynowaną przez prof. Andrzeja Królaka. Instytut Matematyczny PAN jest liderem konsorcjum Instytucji z Polski biorących udział w projekcie Virgo.
